Agrajes: Amadis dizisi kahramanlarından, kral Languines'in oğlu, 88.
Agramante: Çılgın Orlando'nun kahramanlarından. Charlemagne'ı Paris'te kuşatan efsanevî Magripli kral ve komutanların başı, 218, 391, 392, 395.
"Ah aşk, ölüme...": Pietro Bembo'nun Gli Asolani (1505-18) adlı eserinden, 855.
"Ah, aşkın güzel...": Garcilaso de la Vega'nın bir sonesinden, 552.
Aineias: Truva ve Roma mitoloji kahramanı. Tanrıça Aphrodite ile Ankhises'in oğlu. Truva ordusunun Hektor'dan sonra ikinci önemli savaşçısı, 207, 408, 468, 709, 732, 787, 788, 870.
Akhilleus: Yunan mitolojisinde ölümlü Myrmidon kralı Peleus ile deniz perisi Thetis'in oğlu. Truva Savaşı'nda Agamemnon ordusunun en yiğit, en yakışıklı ve en büyük savaşçısı, 278, 408, 418.
Aktaion: Yunan mitolojisinde Tanrı Aristaios ile Autonoe'nin oğlu, 495.
Alastrajarea: Nikaia'lı Don Floriseladlı romansta Astra'lı Don Falanges'in karısının adı, 646.
Alba (III. Dükü), Fernando Alvarez de Toledo y Pimentel: (1507- 1582), İspanyol asker ve devlet adamı, 340, 602.
Albraca: Boiardo'nun Aşık Orlandösunda Kral Galafrone'nin şatosu, 98, 473, 614.
Alcantara tarikatı: İspanya'da 1156'da Don Suero tarafından, Hıristiyan Ispanya'yı Magripliler'e karşı savunmak amacıyla kurulmuş şövalye tarikatı, 419, 441.
Alejandrcr. Lupercio Leonardo de Argensola'nın, Ludovico Dolce'nin Marianna'sından esinlenmiş eseri, 410.
"Aliquando bonus dormitat... Horatius'un Ars poetica'sından, 472.
Alquife: Yunanlı Amadis'te adı geçen kahraman, Urganda'nın kocası, 379, 662.
Aminta: İtalyan Rönesansı'nın geç dönem şairlerinden Torquato Tasso'nun (1544-1595), 1573 tarihli pastoral oyunu, 827.
Andandona: Galya'lı Amadis'te adı geçen çirkin devanası, 604.
Angelica: Çılgın Orlando'da kahramanın sevgilisi. Kral Galafrone'nin kızı, 48, 98, 208, 218, 461,462.
Angelica'nın Gözyaşları: Luis Barahona de Soto'nun, Çılgın Orlando'daki Angelica ve Medoro öyküsünün devamını anlatan, 1586 tarihli kitabı, 79.
Anka Kuşu Şövalyesi: Trakya'lı Florarlân'ın lâkabı, 158.
Antaios: Yunan mitolojisinde Deniz Tanrısı Poseidon ile Yer Tanrıçası Gaia'nın oğlu olan Libyalı dev. Yere dokundukça gücü yenilenir; sadece Herakles güç kaynağını anlar ve onu, havaya kaldırarak yener, 52, 647.
Apelles: (ü. İO. 4. yy.), erken Helenistik dönemde yaşamış Yunanlı ressam. Büyük İskender'in saray ressamı, 644, 804.
Arcalaus: Galya'lı Amadis'te önemli kahramanlardan biri, Amadis'in can düşmanı olan büyücü, 130, 662.
Argos (Hepgöz): Yunan mitolojisinde başının, bedeninin çeşitli yerlerine dağılmış 100 gözü olan dev, 843.
Ariadne: Yunan mitolojisinde Girit kralı Minos ile Pasiphae'nin kızı. Dionysos kendisine düğün hediyesi olarak altın bir taç verir, sonra taç gökyüzünde bir yıldız olur, 679.
Ariosto, Ludovico: bkz. Çılgın Orlando, 76, 461,826.
Arkadia: Eski Yunanistan'da Peloponnesos'un orta kesiminde dağlık bölge. Yunan ve Roma kır şiirlerinde ve Rönesans edebiyatında bir cennet olarak gösterilir, 428, 795, 799, 849.
Arnavut Memed: 1575'te Napoli'den İspanya'ya dönmekte olan "Sol" adlı kadırgayı ele geçirerek Cervantes ve kardeşini köle olarak Cezayir'e götüren Arnavut asıllı korsan, 355.
Artemisia II: (ö. İÖ. y. 350), Karia kralı Mausolos'un kız kardeşi ve karısı. Kocasının anısına başkent Halikarnassos'ta diktirdiği anıtmezar (Mausoleion) Dünyanın Yedi Harikasından biri sayılır, 496.
Arthur: Britanya ile ilgili birçok ortaçağ romansında, Yuvarlak Masa Şövalyeleriyle birlikte anılan efsanevî kral, 111, 418.
Astolfo: Çılgın Orlando'da kanatlı bir atı olan kahraman, 210.
Aşık Tacir. Gaspar de Aguilar'ın eseri, 410.
Avila y Züniga, Luis de: Şarlken'in Almanya Seferinin Yorumu (1584) adlı ciddi, tarihî eserin yazarı, 79.
"Ayılar yesin seni...": Bir 16. yy. romansından, 658.
Aziz Augustinus: (354-430), Batı Kilisesi'nin ilk döneminin başlıca ilâhiyatçısı. İlkçağ Hıristiyanlığının en büyük düşünürü sayılır, 751.
Aziz Bartolomeus: Hz. İsa'nın 12 havarisinden biri. Kırbaçlanıp boynu vurularak öldürüldüğü anlatılır, 66, 273.
Aziz Basileios: (İS. y. 329-379), Ariusçu heretiklere karşı yerleşik din
öğretilerini savunan ilk Kilise Babalarından. Keşişlik, ilahiyat ve kilise hukukuna ilişkin birçok yapıt vermiştir, 41.
Aziz Francesco tarikatı (Fansiskenler): 13. yy. başlarında Assisili Aziz Francesco'nun kurduğu Hıristiyan tarikatı, 792.
Aziz George: (ü. 3. yy? yortu günü: 23 Nisan), İngiltere'nin koruyucu azizi, 475, 791.
Aziz Martin: (y. 316-397), Fransa'nın koruyucu azizi, Galya'da manastır sisteminin babası, Batı manastır sisteminin ilk büyük önderi. Mucize yaratıcısı olarak ün yapmıştı, 791.
Aziz Mikâil: İslam, Yahudi ve Hıristiyan inanışında büyük meleklerden biri. İlk kez Frigya'da ortaya çıkan Aziz Mikâil Yortusu Doğu ve Batı kiliselerinde 29 Eylül'de kutlanır, 376.
Aziz Paulus (Tarsuslu Saul): (İS. 10- İS. 67?), Hz. İsa'nın ölümünden sonra onun öğretisini benimseyen ve Hıristiyanlığın bir Yahudi mezhebi olmaktan çıkıp bir dünya dinine dönüşmesine belirleyici katkıda bulunan başlıca havari, 791.
Aziz Petrus: (ö. y. 64), Hz. İsa'nın On İki Havarisi'nin önderi. Hz. İsa'nın Tanrı'nın Oğlu olduğunu ilk kavrayıp dile getirmiş havaridir. Öte yandan en güçlülerin bile Hz. İsa'yı inkâr etme zayıflığını gösterebileceğini de örneklemiştir, 286, 390, 784, 838.
Aziz Tomas: Hz. İsa'nın 12 havarisinden biri. Hz. İsa'nın tanrılığını açıklıkla dile getirmiştir, 38.
Aziz Yahya (Vaftizci): (ü. İS. 1. yy.
başları), Hıristiyanlığın, Hz. İsa'nın habercisi saydığı Yahudi peygamber. Yortu günü: 24 Haziran, 815, 816.
Aziz Yakub (Büyük Yakub): (ö. İS. y. 44), Hz. İsa'nın 12 havarisinden biri, Hıristiyan olduğu için öldürüldüğü Yeni Ahit'te bildirilen tek havari, 791.
Azize Apollonia: (Yortu günü: 9 Şubat), İS. 249'da kendini ateşe atarak can veren İskenderiyeli bakire ve din şehidi, 487, 490.
Babieca: El Cid'in atının adı, 47, 49, 53, 418, 420.
Bakireler Şövalyesi: MakedonyalI Florandino'nun lâkabı, 158.
Barba, Pedro: (ö. 1521), Meksika'da Hernân Cortes'le birlikte çarpışmış İspanyol komutan, 419.
Barrabas: Yeni Ahit'te, İsa'nın çarmıha gerilmesini talep eden topluluğun isteğiyle salıverilen Yahudi mahpus, 787, 788.
Baudouin: Charlemagne efsanelerinde, On İki Asilzade'den biri, Danimarkalı Ogier'in yeğeni, 70, 71, 72, 73, 97, 593.
Bayardo (Bayard, Bayarte): Charlemagne efsanelerinde Renaud de Montauban'ın insan dilinden anlayan atı, 437, 685.
Belerma: Charlemagne efsanelerinin sadece İspanyol romanslarında adı geçen bir kahramanı, 584, 586, 587, 588, 589, 592.
Bellerophontes: Eski Yunan'da efsane kahramanı, İlyada'ya göre Sisy- phos'un torunu, Glaukos'un oğlu, 685.
Bellona (Duellona): Eski Roma dininde savaş tanrıçası, 437.
Beltenebros: Galya'lı Amadis'in lâkabı, 132, 205, 207.
Bernardo del Carpio: Ispanyol romanslarında Roland'la Roncesvalles'te savaşıp yenen efsanevî İspanyol kahraman. Agustın Alonso'nun Yenilmez Şövalye Bernardo del Carpio'nun Kahramanlıkları ve İşleri adlı romansı 1585'te yayınlandı. 18. yy.'a kadar gerçekten yaşadığı sanılıyordu, 52, 76, 218, 419, 647.
Betis: Guadalquivir'in adı, 119, 149.
Beyaz Tirante (Tirant lo Blanc): Joan Martorell ve Martı Joan de Galba'nın Katalanca kaleme aldıkları, 1490'da yayınlanan, gerçekçi ve nükteli üslûbuyla dikkati çeken romans, 77, 112, 160, 459.
Boiardo, Matteo Maria: (1440/41- 1494), Orlando innamorato (Aşık Orlando) adlı şiiriyle Kral Arthur ve Karolenj döneminin romans öğelerini bir araya getirerek gözden düşmekte olan şövalye destanlarını canlandıran, Latince ve İtalyanca yapıtlar veren İtalyan şair, 76.
Bootis: Kuzeydeki Çoban takımyıldızı, 685.
Bourbon (8. Dükü), Charles III: (1490-1527), Kral I. François döneminde 1515'ten başlayarak Fransız orduları başkomutanı, daha sonra Şarlken'in önde gelen generallerinden, 692.
Bradamante: Çılgın Orlando'da Renaud de Montauban'ın kız kardeşi, 210.
Briareus: Yunan mitolojisinde Uranos'la Gaia'nın 100'er kollu, 50'şer başlı üç dev oğlundan biri, 84, 468.
Brilladoro: Charlemagne efsanelerinde şövalye Roland'ın atının adı, 437, 685.
Brunelo: Boiardo'nun Aşık Orlando'sunda adı geçen kurnaz hırsız, 473, 614.
"Bu çetin yollardan...": Garcilaso de la Vega'nın bir elejisinden, 486.
"Bu eve selâmet.": Aziz Luka, 10:5, 333.
Bukephalus: Büyük İskender'in atı. Öldüğü yere İskender Bukephala adını vermiştir, 53, 685.
"Burada öleceksin sen...": "Don Rodrigo ava gidiyor" adlı romansın son mısraları, 807.
Burgonya'lı Guy: Charlemagne efsanelerindeki On iki Asilzade'den biri, 418.
Büyük Komutan: Gonzalo Fernandez de Córdoba'nın lâkabı, 277, 278,318.
Büyük Perhiz: Hıristiyanlıkta, Paskalya Yortusu’na hazırlığı amaçlayan tövbe dönemi, 481.
Cabra Mağarası: Cordoba'nın Cabra kasabasına 5 km. uzaklıktaki mağara, 525.
Cacus: Klasik mitolojide Vulcanus'un oğlu, ateş saçan, üç başlı dev. Herakles uyurken hayvanlarını çalıp yine Herakles tarafından boğularak öldürülür, 40, 58, 75, 738.
Cadell'ler: Niarro'lara karşı savaşan Katalan çetesi, 815.
Calainos: İspanyol romanslarında prenses Sibylle'e âşık olan, prenses On tki Asilzade'den üçünün kafasını getirmesini isteyince Baudouin'i yenen, Roland'a yenilip ölen Magripli, 500.
Calatrava tarikatı: Askerî ve dinsel nitelikli Hıristiyan şövalyelik tarikatı. Müslümanlar 1158'de Calatrava'yı kuşattığı sırada, kent, tarikatın ilk şövalyeleri tarafından savunuldu, 419.
Camöes, Luis (Vaz) de: (y. 1524/25- 1580), Portekiz'in önde gelen ulusal şairi. Portekiz tarihinin başlıca olaylarını ele alan Os Lusiadas adlı epik şiirin yazarı, 795.
Catilina, Lucius Sergius: (İÖ. 108- İÖ. 62), Romalı aristokrat Cicero'nun konsül, olduğu İÖ. 63'te cumhuriyeti yıkmaya yönelik başarısız bir girişimde bulunmuştur, 230.
Cato, Marcus Porcius (Censor Cato): (İÖ. 234-İÖ. 149), Romalı devlet adamı, hatip ve Latince'nin ilk önemli düzyazı ustası, 40, 163, 370. 408, 655, 698.
Cervino: Ariosto'nun Çılgın Orlando'sunda İskoç kralının, Roland tarafından özgürlüğüne kavuşturulan oğlu, 115.
Charles: İmparator Charlemagne'ın oğlu, 70.
Chartreuse tarikatı: Aziz Bruno'nun 1084'te kurduğu, 11-12. yy.lardaki manastır reformu hareketinde önemli rol oynayan ve manastır içinde ortaklaşa yaşam biçimiyle münzeviliği birleştiren tarikat, 112,555.
Cicero, Marcus Tullius: (İÖ. 106-İÖ.43), Romalı devlet adamı, avukat, bilgin ve yazar, 410, 444, 579, 645.
Cid, El (Ruy Dıaz de Vivar): (y. 1043-1099), 12. yy. Kastilya destanı El Cantar de Mio Cid ve Corneille'in Le Cid trajedisine konu olan Kastilyalı komutan ve ulusal kahraman, 52, 53, 159, 417, 419, 579, 651.
Claridiana: Güneş Şövalyesinde başkahramanın sevgilisi, Trabzon İmparatoru'yla Amazonlar Kraliçesi'nin kızı, 48.
Cortes, Hernân: (1485-1547), Aztek İmparatorluğunu yıkıp Meksika topraklarını İspanyol tahtına kazandıran fatih, 495.
Cupido: Roma mitolojisinde aşk tanrısı. Tanrıların kanatlı habercisi Mercurius ile aşk tanrıçası Venüs'ün oğludur. Bir yay ve sadak içinde oklar taşıyan, kanatlı küçük bir çocuk olarak canlandırılır, 510,512,514, 569.
Curtius, Marcus: Roma'nın efsanevî kahramanı. Efsaneye göre İÖ. 362'de Roma Forumu'nda derin bir yarık açılır. Kâhinler, içine Roma'nın en değerli varlığı atılıncaya kadar yarığın kapanmayacağını söyler. Curtius, hiçbir varlığın yürekli bir yurttaştan daha değerli olamayacağını söyleyip at sırtında, silâhlarıyla atlar ve yarık hemen kapanır, 495.
Çeşitli Şiirler Hâzinesi Cervantes'in arkadaşı Pedro de Padilla'nın 1580 tarihli eseri, 78.
Çılgın Orlando: İtalyan şair Ludovico Ariosto'nun (1474-1533), İtalyan Rönesans ruhunun en yetkin ifadesi sayılan epik şiiri, 44, 48, 218, 685.
Çiçek Bahçesi: Antonio de Torquemada'nın eğlenceli bir dille kaleme aldığı, 1570 tarihli yapıtı, 75.
Danae: Yunan mitolojisinde Argos kralı Akrisios'la Eurydike'nin kızı. Zeus Danae'nin kapatıldığı tunç kaplamalı odaya girebilmek için altın yağmuruna dönüşür, 288.
Daraida: Yunanlı Don Rugel'da adı geçen bir kahraman, 203.
Darinel: Yunanlı Amadis romansında adı geçen bir kahraman, 75, 203.
"De corde exeunt...Aziz Matta, 15:19, 40.
Demosthenes: (ÎÖ. 384-322), Atinalı devlet adamı. Eski Yunan hatiplerinin en büyüğü olarak kabul edilir, 645.
Diana: bkz. Montemayor, 71, 77, 78
Dido: Eski Yunan efsanesine göre Kartaca'nın kurucusu, Tyros kralı Mutto'nun kızı ve Sychaeus'un karısı, 732, 870.
Diogenes: (y. İÖ. 412-y. İÖ. 320), kendine yeterlilik ve sadelik ilkelerine dayalı Kynik yaşam biçiminin öncülerinden çileci düşünür, 445.
Dioskorides, Pedanios: (İS. y. 40-y. 90), Yunanlı hekim ve farmakoloji bilgini. Peri hyles iatrikes (İlâç Bilgisi Üzerine) adlı 5 kitaplık yapıtı, çağdaş botanik terimlerinin en önemli klasik kaynaklarından biridir, 152.
Dirlos: Charlemagne efsanelerinde adı geçen bir kont, 567.
Dis Pater (Zengin Baba): Eski Roma dininde cehennem tanrısı, Yunan tanrısı Hades ya da Pluton'un karşılığı, 663, 859.
Dithyrambos: Eski Yunan-Roma dininde şarap tanrısı Dionysos'a verilen bir ad ve Dionysos şenliklerinde söylenen doğaçlama şarkı, 713.
Don Galaor: Galya'lı Amadis'in kardeşi, 52, 114, 169, 436, 465.
"Donec eris felix.."\ Ovidius'un Tristia adlı yapıtından, 40.
Doria, Giovanni Andrea: (1539- 1606), Andrea Doria'nın yeğeninin oğlu ve vârisi. Kıbrıs Sava- şı'nda (1570-71) Osmanlılar'a karşı Ceneviz donanmasına komuta etti. İnebahtı Deniz Savaşı'na da katıldı, 340, 343.
Doria, Pagan: 1352 Konstantinopolis, 1354 Porto Longo zaferlerini kazanan Venedik filosu komutanı, 343.
"Dost olamaz insan...": Bir İspanyol romansından, 516.
Dryad'lar: Yunan mitolojisinde ağaç perileri, 210.
Durandarte (Durindana): Charlemagne efsanelerinde Roland'ın kılıcının adı. İspanyol romanslarında ise Charlemagne'ın şövalyelerinden biri, 584, 586, 587, 588, 589, 592, 595, 608.
"Dün koca İspanya'nın...": Kral Rodrigo'yla ilgili eski bir İspanyol romansından, 611.
Egmond (Kontu), Lamoraal: (1522- 1568), Felemenkli muhalefet ön
deri. İspanyol egemenliği döneminde, Alba dükünün baskıcı rejimi sırasındaki ilk ve en ünlü kurbanlarından biri, 340.
"Ego autem dico..": Aziz Matta, 5:44, 40
Ekho: Yunan mitolojisinde yankıyı simgeleyen nympha, 220.
Elisabat: Galya'lı Amadis kahramanlarından, cerrah. Prenses Grasinda'nın gözdesi, 203, 206, 229.
"En yücelerde Tanrı'ya...": Aziz Luka, 2:14, 333.
Ercilla y Zúniga, Alonso de: (1533- 1594), İspanyol asker ve şair. Ispanyol Rönesansı'nın en ünlü epik şiiri ve Amerika üzerine yazılmış ilk epik şiir La Araucana'nın yazarı, 79.
Erostratus (Herostratus): ismini ölümsüzleştirmek için İÖ. 21 Temmuz 356'da Ephesos'taki Artemision'u yakan Ephesos'lu, 494.
Esplandiân: Garci Rodriguez de Montalvo'nun Galya'lı Amadis'e ek olarak yazdığı Galya'lı Amadis'in Oğlu Yiğit Şövalye Esplandiân’ın İşleri adlı romansın kahramanı, 74, 75, 459, 677.
"Est deus in...": Ovidius'un Fasti'sinden, 542.
Euryalos: Vergilius'un Aeneis'inde Nysson'la dostluğuyla ünlü savaşçı, 408, 516.
Fata: Roma mitolojisinde Kader'i simgeleyen tanrısal varlık, 678.
Favila: Asturias krallığının kurucusu Pelayo'nun oğlu. Efsaneye göre bir ayının pençelerinde can vermiştir, 658.
Felipe II: (1527-1598), Katolik karşı-reform hareketinin önde gelen destekçilerinden olan Ispanya (1556-98) ve Portekiz (1580-98) kralı. Hükümdarlığı sırasında İspanya İmparatorluğu en geniş sınırlarına ve gücünün doruğuna ulaşmıştır, 340.
Felipe III: (1578-1621), İspanya ve Portekiz kralı. 1609'da çıkardığı bir kararla Endülüs Müslümanları (morisco'lar) ülkeden sürüldü, 843.
Fernandez de Cördoba, Gonzalo (Büyük Komutan): (1453-1515), Güney İtalya'daki kahramanlıklarıyla ün kazanmış İspanyol askeri, 277,318,417.
Fierabras: 1170 tarihli, aynı adlı Fransız epik şiirinin kahramanı, Sarazen kralı Balan'ın oğlu olan dev, 97, 142,418.
fifre: Silindir biçimli dar borusunun üstünde altı ses deliği bulunan, yandan üflenerek çalınan, tiz ve keskin sesli çalgı.
Filida Çobanı: Cervantes'in arkadaşı olan Luis Gâlvez de Montalvo'nun 1582 tarihli eseri, 78.
Filis: Lupercio Leonardo de Argensola'nın günümüze ulaşmamış eseri, 410.
Flora: Roma mitolojisinde çiçek ve bahar tanrıçası, 41.
Floripes: Fierabras romansında kahramanın kız kardeşi, On iki Asilzade'den Burgonya'lı Guy'in sevgilisi ve daha sonra eşi olan Sarazen prenses, 418.
"Forsi altro canterâ...": Ariosto'nun Çılgın Orlando'sundan bir mısra, 439.
Fransız Kayası: Salamanca ve Ciudad Rodrigo arasında bulunan Dominiken manastırı, 584.
Fristón: Yunanlı Don Belianis'in sözde yazarı olarak sunulan bilge büyücü, 81, 85.
Frontino: Çılgın Orlando'da Bradamante'nin atı, 210, 685.
Fugger ailesi: 15. ve 16. yy.'larda Avrupa ticaretine egemen olan Alman tüccar ve banker ailesi, 593.
Gaeta Teslisi: Gaeta'da kral Aragon'lu Fernando tarafından yaptırılan ve denizcilerin tapınağı kabul edilen manastır, 584, 689.
Gaiferos: Charlemagne efsanelerinde Charlemagne'ın yeğeni, 602, 607, 608, 609, 610, 611, 612, 613, 836.
Galya'lı Amadis: Şövalyece davranış ve mektup üslûbunun elkitabı haline gelen, 16. yy.'da sayısız kötü taklidi yazılan düzyazı şövalyelik romansı. Bilinen en eski metin olan 1508 tarihli İspanyolca versiyonun yazarı, Garci Rodriguez de Montalvo'dur, 45, 46, 52, 54, 74, 75, 76, 111, 114,130, 132,169,202, 203,207, 208, 210, 212, 218,219, 229, 379,417,418, 420, 423,436, 437, 455, 459, 460, 465, 484,642, 662,677, 708, 881.
Gandalin: Galya’lı Amadis'te kahramanın silâhtarı, 46, 169.
Ganelon: Charlemagne efsanelerinde Roland'ın üvey babası olan şövalye. İhaneti, On İki Asilzade'nin ölümüne sebep olur, 53, 230, 242.
Garcia de Paredes, Diego: İtalya'da Büyük Komutan'ın emrinde savaşmış, cesareti ve kuvvetiyle ün yapmış İspanyol askeri, 277, 278, 417, 426.
Garmantes'ler: Antik çağda Libya'nın Fizan bölgesinde yaşayan halk, 147, 150.
Gasabal: Galya'lı Amadis'te Don Galaor'un silâhtarı, 169.
"Gel ölüm, ama...": 15. yy.'da yaşamış İspanyol şair Escrivâ'nın bir şiirinden, 679.
Geraya: Yunanlı Don Rugel'de adı geçen bir kahraman, 203.
Godefroi de Bouillon: (y. 1060-1100), aşağı Lorraine dükü ve 1. Haçlı Seferi'nin (1096) önderlerinden biri. Temmuz 1099'da Kudüs'ün Müslümanlar'dan alınmasından sonra Filistin'deki ilk Latin hükümdarı, 410.
Gonella, Pietro: 15. yy.'da yaşamış, Ferrara prensliği saray soytarısı, 53.
Guerrin Meschino: İtalyan yazar Andrea da Barberino'nun 1473 tarihli şövalye kitabı, 418.
Guinevere: Efsanevî kral Arthur'un karısı, 111, 136,418, 561,591.
Guisando boğaları: Avila ilinde bir Aziz Hieronymus manastırının bahçesinde bulunan, kimi tarihçilere göre Roma döneminden kalma granitten dört boğa, 525,, 581.
Güneş'in atları: Yunan mitolojisinde güneş tanrı Helios'un arabasını çeken atlar, Pirois ve Eoo, 679, 685.
Güneş Şövalyesi-. Diego Ortûnez de Calahorra'nın 1555'te yayınlanan şövalye kitabı, 48, 52, 130, 160, 175.
Haçlı Şövalyesi: 1521 'de yayınlanan, Alman İmparatorunun Haçlı Şövalyesi Adıyla Tanınan Oğlu Lepolemo'nun Öyküsü adlı romansın kahramanı, 75.
Hâkimler Kitabı: Eski Ahit'i oluşturan kitaplardan biri. Babil Sürgünü sırasında yaklaşık İÖ. 550'ler- de yazıya aktarılmıştır. Kitaba adını veren hâkimler, İsrailoğullarının Kenan ülkesini fethetmelerinden sonra, onları bir dizi yabancı boyunduruğundan kurtaran önderlerdir, 417.
Hasan Paşa: 1577-80 arasında Cezayir beylerbeyi, 346.
"Hayır, senin bir...": Bernardo del Carpio'yu konu alan bir romanstan, 503.
Hebreo, Leön (Yehuda Abrabanel): İtalyanca yazdığı Dialoghi di Amore adlı yapıtıyla İspanya'da gizemci edebiyatın ilk örneklerinden birini vermiş 16. yy. İspanyol Yahudisi, 41.
Hektor: Yunan mitolojisinde Truva kralı Priamos ile Kraliçe Hekabe'nin en büyük oğlu, Truva ordusunun en önemli savaşçısı, 278, 408,418, 687.
Helena: Yunan mitolojisinde Yunanistan'ın en güzel kadını, Truva savaşının dolaylı nedeni, 173, 214, 648, 870.
Henares Perileri'. Bernardo Gonzalez de Bobadilla'nın 1587 tarihli, Henares Perileri ve Çobanlarının Birinci Bölümü adlı pastoral romansı, 78, 92.
Herakleios: (y. 575-641) 610-641 arasında Doğu Roma imparatoru, 410.
Herradura: 1562'de bir kadırganın battığı ve dört binden fazla kişinin boğulduğu, Velez Malaga yakınındaki liman, 637.
Hirkanya'lı Florismarte (Felixmarte): Melchor Ortega'nın 1556'da yayınlanan Cesur ve Güçlü Prens Hirkanya'lı Felixmarte'nin ve Garip Doğumunun Hikâyesinin İlk Bölümü adlı romansının kahramanı, 75, 112, 277,278,416, 459.
Hoorne (Kontu) Filips van Montmorency: (1524-1568), Felemenkliler'in geleneksel hak ve ayrıcalıklarını korumak ve İspanyol Enkizisyonu'nu kaldırmak için mücadele eden Felemenk valisi ve Devlet Konseyi üyesi. Alba dükü tarafından idam edildi, 340.
Horatius (Quintus Horatius Flaccus): (İÖ. 65-İÖ.27), imparator Augustus döneminde yaşayan seçkin Latin şair ve yergi yazarı, 40, 540.
Horatius Cocles: İÖ. 6. yy. sonlarında yaşadığına inanılan efsanevî Romalı kahraman. Efsaneye göre Roma'daki Sublicius Köprüsü'nü Etrüsk kralı Lars Porsena ve ordusuna karşı savunur. Böylece Romalılar'a zaman kazandırdıktan sonra karşı kıyıya yüzmek için Tiber Irmağına atlar, 495.
Isabela: Lupercio Leonardo de Argensola'nın (1559-1613), 1581 tarihli eseri, 410.
Iulianus, Flavius Claudius (Kâfir Iulianus): (331/332-363), 361-363 arasında Roma imparatoru. Ateşli Hıristiyanlık düşmanı, 230.
Iuvenalis, Decimus Iunius: (İS. 55/60-127 ya da sonrası?), yergi türünde ürün veren en büyük Romalı şair, 540.
İasion: Eski Yunan mitolojisinde, toprak ve bereket tanrıçası Demeter'in âşık olduğu Giritli delikanlı, 436.
Iberya Çobanı: Bernardo de la Vega'nın 1591 tarihli pastoral romansı, 78.
İbn-is-Serrac: Magrip dilinde yazılmış ilk öykü olan ve 16. yy.'da çeşitli versiyonları yayınlanan Îbn-is- Serrac ve Güzel Şerife adlı öykünün kahramanı, 71, 72, 73.
İkinci Diana: Salamanca'lı hekim Alonso Perez'in Montemayor'un Diana'sına ek olarak yazdığı, 1564 tarihli kitap, 78.
İngiliz Palmerin: Portekizli Francisco de Moraes'in 1544'te kaleme aldığı, aynı adlı şövalye romansının kahramanı, 52, 76, 459.
İspanya'nın Leon'u: Pedro de la Vecilla Castellanos'un, Leon kentinin tarihini konu alan, 1586 tarihli epik şiiri, 79.
İsrail'in On İki Kavmi: Yakub'un (İsrail) oğullarının ve torunlarının adıyla anılan 12 İsrailoğlu kabilesi: Ruben, Şimeon, Yahuda, İssakar, Zebulun, Gad, Aşer, Dan, Naftali, Benyamin, Manasse ve Efraim, 189.
Juan de Austria: (1547-1578), Kutsal Roma-Germen imparatoru V. Karl'ın evlilik dışı oğlu ve II. Felipe'nin üvey kardeşi. İnebahtı Deniz Savaşı'nda Osmanlılar karşısında kazandığı zaferle ünlüdür, 340, 341, 342.
Kalypso: Yunan mitolojisinde Ogygie adlı adanın perisi. Odysseus'u yedi yıl adasında ağırlar, 41.
Kartal Başlı Aslan Şövalyesi: Şövalye Felinis'in lâkabı, 158.
Kastor ve Polluks (Dioskur'lar): Yunan-Roma mitolojisinde denizcilerin imdadına koşan ikiz tanrılar. Kastor ölür, ölümsüz Polluks yaralanır, Zeus iki kardeşi ayırmamak için onları ikizler burcu olarak gökyüzüne yerleştirir, 189.
Keşiş Yohannes: Ortaçağda, Etiyopya'da ya da Uzakdoğu'da hüküm sürdüğüne ve Müslümanlara karşı Batı'nın yardımına geleceğine inanılan efsanevî Hıristiyan hükümdarı, 39, 407.
Kharon: Yunan mitolojisinde Erebos ile Nyks'in (Gece) oğlu. Görevi, dinsel tören tamamlandıktan sonra ölülerin ruhlarını Styks ve Akheron ırmaklarından sandalla ölüler ülkesine geçirmekti, 510.
Kıskançlığın İthamı: Bartolome Lopez de Enciso'nun 1586 tarihli abartılı pastoral romansı, 78, 92.
Kızgın Kılıçlı Şövalye: Feliciano de Silva'nın Amadis'e yazdığı eklerden Yunanlı Amadis'in lâkabı, 52,- 147, 158.
Kirke: Yunan mitolojisinde güneş tanrısı Hellos ile okyanus perisi Perseis'in, insanları kurda, aslana ve domuza dönüştürebilen büyücü kızı, 41.
Koruyucu Düşman: Francisco Agustın Tarrega'nın eseri, 410.
Ksanthos: Kocaçay'a antik çağda verilen ad, 149.
"Kutsal ama kıymeti...": Juan de Mena'nın El laberinto de Fortuna adlı şiirinden, 708.
Kutsal Kâse: Arthur efsanesinde Kral Arthur ve şövalyelerinin aradığı kâse, 418.
"Küçük çoban, nereden...": Bir İspanyol halk şarkısından, 879.
La Carolea: Jerönimo Sempere'nin, Şarlken'in zaferlerini konu alan, 1560 tarihli epik şiiri, 79.
La Cava: Efsaneye göre, son Vizigot kralı Rodrigo tarafından aldatılan, Kont Julian'ın kızı, 648.
La Celestina (Comedia de Calixto y Melibea): 1499'da imzasız yayınlanan, Hıristiyanlığı benimsemiş Fernando de Rojas adlı bir Yahudi'nin yazdığı öne sürülen, diyalog tarzında, erken Rönesans'ın başyapıtı sayılan, ilk gerçekçi İspanyol romanı, 47.
La Numancia: Cervantes'in 1582-87 arasında yazdığı, günümüze gelen oyunlarından biri, 410.
Laguna, Andres: (1499P-1560), Dioskorides'in İlâç Bilgisi Üzerine adlı kitabını çeviren ve ekler yazan doktor, 152.
Lamia: Klasik mitolojide çocukları yiyip yutan dişi şeytan veya Zeus'un âşık olduğu Libya kraliçesi, 40.
Lancelot (Göllü Lancelot): Arthur efsanesindeki Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nden biri. Kral Arthur'un karısı Guinevere ile yasak aşkı, birçok romansa konu oldu, 59, 111,418, 561,633, 634.
Latino, Juan: (ö. 1573), Sesa dükünün bir zenci kadın kölesinin oğlu. Nükteleriyle, Latince şiirleriyle tanınmıştı, 44.
Lazarillo de Tormes: 1554'te imzasız yayınlanan, alışılmış soylu kahramanların tersine sıradan bir serserinin, aklını kullanarak varlığını sürdürme çabalarının gerçekçi bir dille anlatıldığı, İspanyol romanı, 47, 185.
Lemos (7. Kontu) (Pedro Fernândez Ruiz de Castro): (1576-1622), 1610-1616 arasında Napoli kralı, 1613-1616 arasında Cervantes'in koruyucusu, 441, 447, 448, 451.
Leön, Manuel de: Katolik Hükümdarlar döneminde yaşamış, olağanüstü gücü ve cesaretiyle efsanevî bir savaşçı ünü kazanmış şövalye. Bir hanımın düşürdüğü eldiveni almak için, elinde kılıcıyla aslan kafesine girdiği söylenir, 417, 548.
Lirgandeo: Güneş Şövalyesi'nin hocası, 379, 662.
Lofraso, Antonio de: 1573'te yayınlanan Aşkın Kaderine Dair On Kitap adlı pastoral romansın yazarı, 78.
Lucifer (Latince "Işık Getiren"): İlkçağ mitolojisinde sabah yıldızı. Hıristiyanlıkla birlikte, Şeytan'ın Cennet'ten kovulmasından önceki adı olarak kabul edilmiştir, 582.
Lucretia: Eski Roma'da efsanevî kadın kahraman. Soylu Lucius Tar- quinius Collatinus'un güzel ve erdemli karısı, 215, 306.
Luna, Âlvaro de: (y. 1390-1453), güçsüz kral II. Juan'ın hükümdarlığının büyük bölümünde Kastilya'yı yöneten Kastilya saray nazırı. Portekiz kraliçesi Isabel tarafından idam ettirildi, 44.
Lût, Hz.: Günahkârlığın simgesi Sodom ve Gomorra halkını doğru yola çağırmıştır. Meleklerin buyruğu üzerine arkasına bakmadan Tanrı'nın gazabına uğrayan kenti terkeder, karısı dönüp arkasına bakar ve bir tuz direğine dönüşür, 236.
Lykurgos: (ü. IÖ. 7. yy?) , eski Sparta’da birçok kurumun öncüsü kabul edilen yasa koyucu. Gerçekten yaşayıp yaşamadığı kuşkuludur, 454, 754.
Lysippos: (ü. İÖ. 4. yy.), Büyük İskender döneminde etkinlik gösteren Yunanlı heykelci. Doğalcı bir yaklaşımla ele aldığı ince uzun insan figürleriyle ünlüdür, 644.
Madâsima: Galya'lı Amadis'te adı geçen üç ayrı ve önemsiz kişi, 203, 205, 206, 646.
Magalona: Provence'lı Pierre ve Güzel Magalona öyküsünün kahramanı, Napoli kralının kızı, 418, 684, 691,692.
Magdalena Meleği: Salamanca'daki Magdalena Kilisesi'nin kulesinde, melek biçiminde bir rüzgârgülü bulunurdu, 581.
Makabiler: İÖ. 2. yy.'da Filistin'de etkinlik gösteren Yahudi rahip ailesi: Mattathias, Yeuda, Yuhanna, Şimeon, Eliezer, Yonatan, loannes Hyrkanos, 189.
Maldonado, López: Cervantes'in arkadaşı, Cancionero adlı, 1586 tarihli eserin yazarı, 78.
Malta Şövalyeleri tarikatı (Hospitalier - St. Jean Şövalyeleri): 11. yy'da kurulmuş şövalye tarikatı. 1309'da Rodos'u ele geçirdiler. 1522'de Osmanlılar'ın Rodos'u fethetmesinden sonra 1530'da imparator V. Kari, Malta Adasını tarikata bağışladı, 341.
Mambrino: Boiardo'nun Âşık Orlando'sunda, Renaud de Montauban'a yenilen Magrİpli kral, 98, 170, 171, 209, 260, 328, 386, 387, 388, 389, 394.
Manikongo: 14. yy.'da kurulduğu sanılan Kongo Krallığı'nı yöneten krala verilen ve Kongo'nun efendisi anlamına gelen ad, 436.
Mantova Markisi (Danimarkalı Ogier): Charlemagne efsanelerindeki On iki Asilzade'den biri, 70, 71, 72, 73, 97, 98, 593, 679.
maravedi (Ar. murabıtî): Riyalin otuz dörtte biri.
Marius, Gaius: (İÖ. y. 157-İÖ. 86), yedi kez konsüllük yapan Romalı komutan ve siyaset adamı, 230..
Martialis, Marcus Valerius: (38/41-y. 103), Roma imparatorluğunun başlangıç yıllarında insanların zayıflıklarını işleyen epigramlarıyla tanınmış şair, 540.
Massili: Romalılar'ın Numidya adını verdikleri bölgede, Kosantine yakınında yaşayan halk, 149.
Mausolos: (ö. İÖ. 353/352), İÖ. 377/376-353 arasında Karia'yı bağımsız bir hükümdar gibi yöneten Pers satrabı, 496.
Medoro: Çılgın Orlando'da Angelica'nın kırda yaralı bulup bir çoban kulübesine götürerek tedavi ettiği ve sonra da âşık olduğu Magripli. Dardinelo'nun pajı, 208, 218, 461.
Melisendra: Charlemagne efsanelerinde Charlemagne'ın kızı. Magripliler tarafından kaçırılır ve yedi yıl sonra Gaiferos tarafından kurtarılır, 602, 607, 608, 609, 611, 612,613, 836.
Menelaos: Yunan mitolojisinde Sparta kralı ve Miken kralı Atreus'un küçük oğlu, Helena'nın kocası, 870.
Meotides Gölü: Klasik yazarların Azak Denizine verdiği ad, 258 .
Merlin: Arthur efsanesinde büyücü ve bilge kişi. Eski Kelt mitolojisindeki kişiliklerle bağlantılıdır, 587, 588, 591, 663, 664, 665, 667, 668, 669, 670, 684, 693, 730, 804, 806, 830, 875.
Merlo, Juan de: (ö. 1443), Portekiz asıllı İspanyol şövalye, 419.
"Mermerden daha katısın...": Garcilaso de la Vega'nm bir eglogundan, 864.
Meşhur Dokuzlar: Efsanelere konu olmuş 9 kahraman: Yeşu, Hz. Davud, Yehuda Makabi, Hektor, İskender, Julius Caesar, Arthur, Charlemagne ve Godefroi de Bouillon, 72, 160.
Metuşelah: Eski Ahit'in Tekvin kitabında 969 yıl yaşadığı öne sürülen kral, Nuh'un büyükbabası, 469, 821.
Mevlay Ahmed: 1542'de babası Mevlay Hasan'ı tahttan indirip başa geçen Tunus emiri, 342.
Mevlay Muhammed: 1573-74 yıllarında Hafsi hanedanını yeniden canlandırma girişimi Osmanlılar tarafından bastırılan Tunus emiri, 341.
Mingo Revulgo'nun mısraları: IV. Enrique dönemine ait, 32 satirik şiir içeren anonim şiir dizisi, 451.
Minos: Yunan mitolojisinde Zeus ile Europe'nin oğlu, Girit'in efsanevî hükümdarı. Öldükten sonra Hades'teki üç yargıcın biri olur, 459, 861.
Miraflores: Galya’lı Amadis'te Oriana'nın Londra'ya iki fersah uzaklıktaki şatosunun adı, 46.
Mondonedo piskoposu: Antonio de Guevara (1480-1545), Şarlken'in vakanüvisi, 40.
Montemayor, Jorge de: (y. 1520- 1561), İspanyol edebiyatının ilk pastoral romanı Diana'yı kaleme alan Portekiz asıllı yazar ve şair, 71, 77, 78.
Montesinos: Charlemagne efsanelerinin sadece İspanyol romanslarında adı geçen bir kahramanı, 584, 586, 587, 589, 591, 592, 595, 660, 667, 730, 777.
Morgante: İtalyan şair Luigi Pulci'nin 1460'larda yazdığı, Rönesans'ın en önemli epik yapıtlarından Morgante Maggiore'nin kahramanı olan dev 52, 460.
Mucius (Gaius) Scaevola: Efsanevî Romalı kahraman. Roma'yı Etrüsk kralı Lars Porsena'nın istilâsından kurtardığı (y. İÖ. 509) söylenir, 495.
Musa'lar: Yunan mitolojisinde Pieria bölgesiyle Helikon Dağında bulunan kardeş esin perileri, 558.
Nankörlüğün İntikamı: Lop e de Vega'nın (1562-1635) eseri, 410.
Napailer: Yunan mitolojisinde küçük vâdilerde yaşayan periler, 210.
Narvâez, Rodrigo de: 1410'da Müslümanlar'dan alınan Antequera'nin ilk valisi, 71, 72, 73.
Nestor: Yunan mitolojisinde Elis'teki Pylos (Navarin) kralı. İlyada'da 70 yaşlarında, bilge ve dindar bir ihtiyar olarak tanımlanır, 609.
Niarro'lar (Nyerro'lar): Cadell'lerle sürekli çarpışma halinde olan ve geçmişi ortaçağa dayanan Katalan çetesi, 815.
Nikolaos (Bari'li Nicola, Myra'lı Nicola, Santa Claus): (ü. 4. yy.), hemen bütün kiliselerce anılan ve Noel baba adıyla çağdaş popüler kültürde de etkisini sürdüren ünlü Hıristiyan azizi, 554.
Nimrod: Eski Ahit'in Tekvin bölümünde güçlü bir avcı ve Şinar kralı olarak anlatılan, Ham'ın torunu, 859.
"Non bene pro...": Ortaçağ Alman lirik şairi Walther'in bir fablından, 40.
Nunez de Toledo y Guzmân, Hernân: (1475P-1553), Romanslarda Atasözleri (1555) adlı yapıtıyla ünlü dilbilimci, 659.
Nysson: Aeneis'te arkadaşı Euryalos'un intikamını almaya çalışırken ölen genç Truva'lı, 516.
Octavius, Gaius (Caesar Augustus): (İÖ. 63-İS. 19), ilk Roma imparatoru. Dış görünüşü bakımından cumhuriyetçi kurumlara dayalı otokratik bir rejim kurarak Roma düzenini baştan sona onarmış, Yunan-Roma dünyasına kalıcı barış (Pax Romana) ve refah getirmiştir, 395.
Odysseus: Homeros'un epik destanı Odysseia'nın akıllı, güzel konuşan, yetenekli, cesur ve dayanıklı kahramanı, 207, 408, 468.
Oliva'lı Palmerin: Palmerin dizisinin ilk kitabı, 1511 tarihli, Meşhur ve Güçlü Şövalye Oliva’lı Palmerm’in Kitabı adlı romans, 76.
Olivante de Laura: Antonio de Tor- quemada'nin 1564 tarihli, Makedonya Prensiy Yenilmez Şövalye Don Olivante de Laura'nın Hikâyesi adlı kitabın kahramanı, 75, 160.
On iki Asilzade: Ortaçağ Fransız epik şiirlerinde Charlemagne'ın çevresindeki birbirine eşit güçte on iki şövalyeden oluşan kurul, 72, 76, 80, 160, 418, 419, 461, 647.
""Operibus credite": Aziz Yuhanna, 10:38, 606, 751.
Orestes: Yunan mitolojisinde Mykenai (Argos) kralı Agamemnon ile Klytaimestra'nın oğlu. Elektra, Iphigeneia ve Khrysothemis'in kardeşi, 516.
Oriana: Galya'lı Amadis'te, Ingiltere kralı Lisuarte'nin kızı, Amadis'in sevgilisi ve daha sonra karısı, 46, 132, 207, 218, 646.
Orpheus: Yunan mitolojisinde insanüstü müzik yetenekleri olan kahraman, 858.
"Oturmuş Don Gaiferos...": 1573'te yayınlanmış anonim bir şiirden, 607.
Ölüm Şövalyesi: Yunanlı Amadis'in lâkabı, 158.
"Öndekiler çığırtkanlar, arkadan...": Francisco de Quevedo'nun bir romansından, 608.
Paktolos: Antik çağda Sart çayına verilen ad. Yunan mitolojisinde kral Midas, Dionysos tarafından bu ırmakta yıkanır ve ırmak suları altın pullarıyla dolar, 149.
Palinurus: Truva ve Roma mitolojisinde Aineias'm dümencisi, 373.
Palladion: Eski Yunan'da tanrıça Pallas'ın (Athena) sihirli nitelikler taşıyan heykeli, 690.
Pallas: Yunan mitolojisinde, kentlerin koruyucusu, savaş, el sanatları ve akıl tanrıçası Athena'nın adının başına takılan bir ad, 690.
"Pallida mors aequo.. Horatius'un Odes adlı yapıtından, 40.
Pancaya: Arabistan'da hayalî bir bölge, 679.
Parca'lar: Roma dininde kader ve ölümü simgeleyen tanrıçalar, 678.
Parrasios: (ü. ÎÖ. 5. yy.), eski Yunanlı ressam. Çoğunlukla mitolojik konuları işlemiştir, 644.
Pausanias: (ü. ÎS. 143-176), Lydia doğumlu gezgin ve coğrafyacı, 444.
Pegasos: Yunan mitolojisinde Perseus tarafından başı kesilen Gorgo Medusa'nın kanından doğduğuna inanılan kanatlı at. Bellerophontes onunla Olympos'a yükselmek ister, fakat Zeus tarafından düşürülür; Pegasos bir takımyıldıza dönüşür, 257, 685.
Peirithoos: Yunan mitolojisinde, kahraman Theseus'un yoldaşı ve yardımcısı, 685.
Penelope: Yunan mitolojisinde Spartalı İkarios ile peri Periboia'nın kızı ve Odysseus'un eşi. Eşinden ayrı kaldığı yirmi otuz yıl sürece başka kocaya varmamak için ayak diremesiyle, evlilikte vefa ve sevginin simgesi haline gelmiştir, 306.
Pepin III: (y. 714-768), Karolenj hanedanından ilk Frank kralı, Charlemagne'ın babası, 410.
Perez de Vargas, Diego: 13. yy.'da, Fernando III döneminde yaşamış ve kahramanlıkları romanslarda anlatılmış İspanyol şövalye, 85, 417.
Persius (Aulus Persius Flaccus): (İS. 34-62), Romalı stoacı şair. Yergileri diğer klasik Latin yergilerinden daha derin bir ahlâkî boyut içerir, 540.
Phoibos: Yunan mitolojisinde tanrıların en saygın ve en etkili olanlarından biri olan Apollon'un lâkabı, 558, 713.
Pierre: Bernardo de Treviez'in Provans dilinde yazdığı, Provence'lı Pierre ve Güzel Magalona adlı öyküsünün kahramanı olan şövalye, 418,419, 684, 691.
Pintiquiniestra: Yunanlı Amadis romansında adı geçen kraliçe, 75.
Pius V (Antonio Ghislieri): (1504- 1572), 1566-72 arasında Papa. Osmanlılar'a karşı başarılı bir Haçlı seferi düzenledi. İnebahtı Deniz Savaşı, Haçlı donanmasının zaferiyle sonuçlandı, 340.
Platir: Palmenn dizisinin 4. kitabı olan İmparator Primaleon'un Oğlu Yürekli ve Güçlü Şövalye Platir'in Öyküsü adlı, 1533 tarihli anonim romansın kahramanı, 75, 91, 160.
Polo, Gaspar Gil: 1564 tarihli, Aşık Diana'nın Birinci Bölümü adlı ese
riyle İspanyol pastoral edebiyatının en iyi örneklerinden birini vermiş yazar, 78.
Portia: Genç Cato'nun kızı, Brutus'un eşi; cesaretiyle ün yapmış Romalı kadın, 309.
"'post tenebras spero...": Eski ahit, Eyub 17:12, 853.
Ptolemaios (Batlamyus): (ü. İS. 127- 145), eski Yunanlı astronomi, coğrafya ve matematik bilgini,
625.
Pylades: Yunan mitolojisinde Phokis kralı Strophios'un oğlu, Orestes'in en yakın ve sadık arkadaşı, 516.
Pyramus: Ovidius'un Metamorphoses'inde anlatılan Babil aşk öyküsünün kahramanı, 558, 561.
Quintanona: Arthur efsanesinde, sadece Ispanyol romanslarında adı geçen nedime, 111, 136, 418, 591.
"quis talia fando..."\ Vergilius'un Aeneis'inden, 681.
rebek: Avrupa'da ortaçağ ve erken Rönesans'ta kullanılan, üç telli çalgı.
Renaud de Montauban (Rinaldo): Aynı adlı 12. yy. Fransız Charlemagne efsanesinin kahramanı. İspanya'da popüler olmuştur, 53, 75, 80, 287, 459, 461,642, 685.
Rhadamanthys: Yunan mitolojisinde Zeus'la Europe'nin üç oğlundan biri. Zeus onu yeraltı yargıçlığına atar, 859, 860, 861.
Rhiphaei Dağları: Eskilere göre, Don ırmağının doğduğu karlı İskitya dağları, 625.
Rodamonte: Çılgın Orlando'daki kahramanlardan biri, 459.
Rodrigo: (ö. 711), İspanya’nın son Vizigot kralı. Tarık bin Ziyad'a yenildiği savaşta öldü, 611, 653, 685.
Roland (Orlando): imparator Charlemagne'ın On iki Asilzade'sinden biri. 12. yy. Fransız epik şiiri La Chanson de Roland'ın kahramanı olan şövalye, 52, 80, 115, 208, 218, 278, 418, 459, 461, 497, 608, 647, 845.
Roncesvalles: Francisco Garrido de Villena'nın, Meşhur Roncesvalles Savaşının ve On İki Asilzade’nin Ölümünün Gerçek Öyküsü adlı, 1555'te yayınlanan romansı, 76.
Roque Guinart (Roca Guinarda): (1582-1630?), Katalan çeteci ve kahraman, 808, 809, 810, 811, 812,813,814,815,816,817.
Rufo, Juan: Don Juan de Austria'nın kahramanlıklarını konu alan La Austriada adlı 1584 tarihli epik şiirin yazarı, 79.
Sacripante: Ariosto'nun Çılgın Orlando'sunda Angelica'nın âşığı, 98, 461,473,614.
Sadık Çoban (II Pastor Fido): Rönesans dönemi Italyan saray şairi Giovanni Battista Guarini'nin (1538-1612) 1590 tarihli pastoral oyunu, 827.
Saint-Jean Şövalyeleri: bkz. Malta Şövalyeleri tarikatı, 343, 419, 588.
Saint-Pol Kontu: (1491-1545), I. François döneminde görev yapmış Fransız komutan, 419.
San Diego Matamoros: bkz. Aziz Yakub, 791, 793.
San Pietro İğnesi: Bugün Roma'da, San Pietro meydanına bulunan dikilitaş, 496.
Sandoval y Rojas, Bernardo de: (1546-1618), Toledo başpiskoposu, kardinal, Cervantes'in koruyucusu, 445, 451.
Sannazzaro, Jacopo: (1456-1530), pastoral romans türünün ilk örneği olan Arcadia (1504) adlı yapıtıyla ünlü, hem İtalyanca, hem Latince ürünler vermiş İtalyan şair, 880.
Santa Cruz (Markisi), Alvaro de Bazan: (1526-1588), İspanya'nın gücünün doruğunda olduğu sırada denizlerde kazandığı zaferlerle tanınan İspanyol donanma komutanı, 341.
Sant'Angelo Kalesi (Hadrianeum): Roma'da Hadrianus'un anıtmezarı olarak İS. 135-139 arasında yapılan ve Caracalla'ya kadar Antoninus'ların gömüldüğü yapı, 496.
Santiago tarikatı: Askerî ve dinsel nitelikli Hıristiyan şövalyelik tarikatı. İspanya'daki Müslümanlar'la mücadele etmek ve Santiago de Compostela'ya hacca gidenleri korumak amacıyla yaklaşık 1160'ta, İspanya'da kuruldu, 419, 637.
Sara: Eski Ahit'te Hz. İbrahim'in karısı, Hz. İshak'ın annesi. Uzun ömürlülüğün simgesi haline gelmiştir, 107.
Scipio Africanus: (İÖ. 236-İÖ. 184/183), Kartacalı komutan hannibal'i yenerek II. Pön Savaşı'na son veren Romalı komutan. Bu zaferi nedeniyle Africanus soyadını almıştır, 792.
Serendib: Seylan'ın eski adı, 147, 150, 677.
Silenos: Yunan mitolojisinde Dionysos'u yetiştiren, çirkin, yaşlı, hep eşek üstünde ve hep sarhoş olduğundan ikide bir eşeğinden düşen bilge, 131.
Silva, Feliciano de: La Celestina ve Amadis'e yazdığı eklerle ün yapmış, tumturaklı üslûbu alay konusu olmuş, 16. yy. İspanyol şövalye romansı yazarı, 52.
Sinon: Truva ve Roma mitolojisinde Akha'ların Truva'dan çekilirken orada bıraktıkları casus, 408.
Sisyphos: Yunan mitolojisinde kurnazlığın simgesi olan ve Ölüm'ü aldattığı için sonsuz cezaya çarptırılan Korinthos kralı, 121.
"Size selâmet bırakıyorum...": Aziz Yuhanna, 14:27, 20:19, 333
Skylla ve Kharybdis: Yunan mitolojisinde, dar sularda Odysseus'un yolunu kesen ölümsüz iki dişi canavar. İtalya'yla Sicilya arasındaki Messina Boğazının iki yanındaki iri ve tehlikeli kayalıklara da bu adlar verilmiştir, 334.
Sobrino: Çılgın Orlando'da kılıç, at ve kalkan için yapılan savaşı Agramante'yle birlikte durduran Sarazen kralı, 391, 392, 459.
Solon: (İÖ. y. 630-İÖ. y. 560), Atinalı devlet adamı ve şair. Eski Yunan'ın Yedi Bilgesi'nden biri olarak kabul edilir, 454.
"stultorum infinitus est...": Eski Ahit, Vaiz, 1:15,472.
Styks: Yunan mitolojisinde yeraltı dünyasındaki ırmaklardan biri. "Nefret edilen" anlamına gelir, 858.
Sulla (Felix), Lucius Cornelius: (İÖ.
38- ÎÖ. 78), İÖ. 82-79 arasında Roma diktatörü, 230.
Şerife: Îbn-is-Serrac ve Güzel Şerife öyküsünün kadın kahramanı, 71.
"Şövalye, Fransa'ya gidiyorsanız...": 1573'te yayınlanmış anonim bir şiirden, 609.
Şövalyeliğin Aynası: Boiardo'nun Aşık Orlando adlı şiirinin bir düzyazı uyarlaması, 75.
Tansillo, Luigi: (1510-1568), Napoli'li şair, 286.
Tantalos: Yunan mitolojisinde lânetli bir soyun atası olmakla ve ölüler ülkesinde çektiği cezayla ünlü Lydia kralı, 121.
Tarfe, Alvaro: Tordesilla'lı Alonso Fernandez de Avellanada takma adıyla, kim olduğu bilinmeyen bir yazar tarafından yazılan Don Quijote'nin ikinci bölümündeki kahramanlardan biri, 872, 873, 874, 875.
Tarquinius Superbus, Lucius: (İÖ. 6. yy.), geleneksel kabule göre Roma'nın yedinci ve son kralı. Eski yazarlar tarafından, kayınpederi Servius Tullius ile karıştırılmıştır, 122.
"Tatlı bir düşmanım...": İtalyan şair Serafino dell'Aquila'nin (1466- 1500) bir şiirinden, 678.
Taulat de Rogimont: Provans dilinde yazılmış, Arthur efsanesini konu alan tek romans, 12. yy. sonlarına ait anonim şiir Jaufre'de anlatılan dev, 135, 160.
Tekboynuz Şövalyesi: Yunanlı Don Belianis'in lâkabı, 158.
Terentius (Publius Terentius Afer): (İÖ. 86/185-İÖ. 159?), Roma'nın Plautus'tan sonraki en önemli komedya yazarı, 598.
Thermodon: Terme çayının antik çağdaki adı, 149.
Theseus: Yunan mitolojisinde Attika efsanelerinin önemli kahramanlarından biri. Girit'e Minotauros'la çarpışmaya geldiğinde Ariadne kendisine tutulur, Minotauros'un bulunduğu binbir dehlizli Labyrinthos mağarasında kaybolmaması için eline bir yumak iplik verir, 413.
Thisbe: Ovidius'un Metamorphoses adlı yapıtında anlatılan Babil aşk öyküsünün kadın kahramanı. Sevgilisi Pyramus ile, aileleri görüşmelerini yasakladığı için, evlerini ayıran duvardaki küçük bir delikten konuşurdu, 199, 558, 561.
Tibullus, Albius: (İÖ. y. 55-İÖ. y. 19), Romalı şair. Cornelius Gallus'la başlayıp Sextus Propertius ve Ovidius'a kadar gelen bir dizi Latin ağıt yazarının ikincisi, 540.
Timanthes: (d. y. İÖ. 400), en tanınmış eseri "İphigeneia'nın Kurban Edilişi" olan Yunanlı ressam, 644.
Tinacrio: Kimi romanslarda adı geçen bilge büyücü, 261, 262.
Tityos: Yunan mitolojisinde Zeus'un karısı Leto'ya saldırdığı için ciğeri akbabalar tarafından didiklenen dev, 121.
Tomillas (Kont): Oliva'nın Oğlu Enrique'nin Öyküsü (1498) adlı İspanyol romansının kahramanlarından biri, 135.
Torralba, Eugenio: Şeytanca faaliyetleri yüzünden Cuenca Enkizisyonu tarafından 1528-1531 arasında yargılanan doktor, 692.
Torres, Francisco Marquez: (1574- 1656), Kardinal Sandoval y Rojas'ın yardımcılığı görevini yaptı, 446.
Tostado Ribera de Madrigal, Alfonso: (ö. 1450), çok sayıda eser vermekle ün yapmış yazar, Avila piskoposu, 471.
Traianus: (İS. 53-117), İS. 98-117 arasında Roma imparatoru. Kapsamlı bir bayındırlık programı yürütmüş ve refah düzeyini yükseltmiştir, 408.
Trakya'lı Don Cirongilio: Bernardo de Vargas'ın 1545'te yayınlanan, ağdalı, tumturaklı üslûbuyla dikkat çeken dört ciltlik romansı, 277, 278, 459.
Tristan ve Isolde: Bir Kelt efsanesine dayanan ünlü bir ortaçağ romansının başlıca kahramanları, 418.
Turpin (Başpiskopos): Charlemagne efsanelerinde On İki Asilzade'den biri, 76, 80,419, 459.
Urbina, Diego de: Cervantes'in İnebahtı Savaşında emrinde çarpıştığı yüzbaşı, 340.
Urganda: Galya'lı Amadis adlı şövalye kitabındaki, kılıktan kılığa girebilen bilge büyücü kadın, 43, 73, 379, 662.
Urraca: Kastilya kralı Fernando I'in kızı. Babası topraklarını üç oğlu arasında bölüştürmüştür. Urraca, Sancho'ya karşı Alfonso'yu desteklemiştir, 480.
"Üstelik sanmıyorum ki...": Garcilaso de la Vega'nın bir eglogundan, 858.
Valdivielso, Jose de: (ö. 1638), Toledo'lu yazar, Lope de Vega'nm arkadaşı. En önemli eseri Romancero espiritual, 1612'de yayınlandı, 444.
Vega, Garcilaso de la: (1539-1616), 16. yy.'ın önde gelen İspanyol vakayiname yazarlarından. 1560'lar- da İspanyol ordusunda görev aldı ve Granada savaşındaki kahramanlığıyla yüzbaşılığa yükseldi, 417, 795, 866.
Velasco, Bernardino de (Salazar Kontu): 1609-1614 arasında Kastilya, La Mancha, Extremadura ve Murcia'daki morisco'ların sınırdışı edilmesini yürütmüştür, 843 .
Vellido Dolfos: Kastilya kralı Sancho II'yi 1072 Zamora kuşatmasında öldürdüğü anlatılan efsanevî Zamora'lı, 230, 242,617.
Vergilio, Polidoro: (y. 1470-1555), İtalyan asıllı hümanist. İcatlara ilişkin kitabı De rerum inventoribus (1499) çok popüler olmuştu, 581, 595.
vihuela:İri bir gitarı andıran, altı veya yedi çift teli bulunan, İspanyol Rönesans müziğinde lavtanın yerini tutan çalgı.
Verino, Michele: (1469-1487): Çocuklarla ilgili şiirleriyle ünlü Floransa'lı şair, 655.
Villalpando, Gaspar Cardillo: 1557 tarihli, Summa summularum adlı eseri Alcala Üniversitesi'nde ders kitabı olarak okutulan İspanyol yazar, 404.
Vireno: Çılgın Orlando'nun kahramanlarından biri. Karısı Olimpia'yı ıssız bir adada terk eder, 787, 788.
Viriathus: Lusitanlar'ın Romalılar'la savaşmaya başladığı İÖ. 153'te birçok Keltiberya kabilesini birleştirmeyi başaran, yetkin strateji uzmanı, 417.
Virues, Cristóbal de: Keşiş Garın efsanesini ve ünlü Montserrat tapınağını konu alan El Monserrate (1587) adlı epik şiirin yazarı, 79.
Wamba: 672-680 yıllarında İspanya Vizigotları'nın kralı, 225, 652.
Xenophon (Ksenophon): (İÖ. y. 431 - İÖ. y. 352), Anabasis adlı yapıtıyla tanınan Yunanlı tarihçi, 38.
Yahuda İskariyot: (ö. ÎS. y. 30), Hz. İsa'yı 30 parça gümüş karşılığında ele veren havari. Matta ve Yuhanna İncilleri'nde ihaneti açgözlülüğüne dayandırılır, 230, 563.
"Yenilen ne kadar...": Alonso de Ercilla'nın La Araucana'sından, 525.
"Yeterince konuştum, icabına...": Miguel Sânchez'in bir romansından, 607.
"Yiyorlar, her tarafımı...": Kral Rodrigo'yla ilgili anonim bir Ispanyol romansından, 653.
Yunanlı Amadis (Kızgın Kılıçlı Şövalye, Ölüm Şövalyesi): Amadis dizisinin 9. kitabı. Feliciano de Silva tarafından yazılmış, 1530'da yayınlanmıştır, 75, 147, 417.
Yunanlı Don Belianis (Tekboynuz Şövalyesi): Jerönimo Fernândez'in aynı adlı şövalye kitabının kavgacı, sayısız yara alan kahramanı, 45, 52, 76, 112, 160, 207, 436, 455, 459, 677.
Yunanlı Don Rugel: Feliciano de Silva'nın 1535 tarihli, Amadis dizisinin on birinci kitabı olan eseri, 203.
Yunanlı Lisuarte: Amadis dizisinde Amadis'in torunu, Esplandiân'ın oğlu, 459.
Yuvarlak Masa Şövalyeleri: Arthur efsanesinde, kralın çevresindeki şövalyeler. Ortaçağ sonunda Avrupa'da kurulan büyük şövalye tarikatlarının ilk örneği sayılır, 111, 145, 160.
Zeuksis: (İÖ. 5. yy. sonları), eski Yunanistan'ın en ünlü ressamlarından biri, 38.
Zoilos: (İÖ. 4. yy.), Yunan Sofist ve eleştirmeni, 38.
Zopyrus: Plutharkos'a göre, Babilliler Dareios'a başkaldırdığında, burnunu ve kulaklarını kesip bunun Pers kralının emriyle yapıldığını söyleyerek halkı ayaklandırmıştı, 408.